انواع بازاریابی پارتیزانی موضوع این مقاله می باشد که در ادامه به معرفی انواع آن می پردازیم. بازاریابی پارتیزانی یا بازاریابی چریکی روشی نامنظم و نامتعارف در انجام فعالیتهای تبلیغی بر مبنای یک بودجه بسیار کم است که نخستین بار توسط جی کنراد لوینسون مطرح گردید. ارزان تر باشد و حداکثر نتایج را به ارمغان آورد تمرکز می کند. شاید برای شما هم سؤال باشد که چرا بازاریابی پارتیزانی به گوریلا مارکتینگ (guerrilla marketing) معروف می باشد!
واژه گوریلا
در واقع واژه گوریلا که در فارسی، چریکی ترجمه می شود به معنی جنگجوی غیر نظامی است و مفهوم بازاریابی چریکی از جنگ چریکی که یک نوع جنگ نامنظم و مربوط به استراتژی های کوچک تاکتیکی می باشد، بطوریکه توسط شهروندان مسلح بکار گرفته می شود، الهام گرفته شده است. بسیاری از این تاکتیک ها عبارتند از کمین، خرابکاری، حملات و عناصری از تعجب! بهطور مشابه، بازاریابی چریکی نیز همانند جنگ چریکی، از تاکتیک های یکسانی در صنعت بازاریابی استفاده می کند.
انواع مختلف بازاریابی پارتیزانی
- بازاریابی پارتیزانی محیطی(Ambient marketing)
- بازاریابی پارتیزانی مردمی(Grassroots marketing)
- بازاریابی پارتیزانی ویروسی (viral marketing)
- بازاریابی پارتیزانی حضوری (Presence marketing)
- بازاریابی پارتیزانی پوستری (Wild postings)
- بازاریابی از طریق بسته دستمال کاغذی (Tissue-pack advertising)
- بازاریابی پارتیزانی پنهان (Undercover marketing/ buzz marketing)
- بازاریابی Astroturfing
- بازاریابی پارتیزانی جایگزین (Alternative Marketing)
- بازاریابی پارتیزانی تجربهایی(experiential advertising)
ویژگی تبلیغات چریکی
یکی از ویژگیهای بارز و کلیدی که هر تبلیغ چریکی باید دارا باشد غیر منتظره و خلاق بودن است. در واقع همین ویژگی یا بهتره بگیم مزیت غیره منتظره بودن است که منجر به عکس العملهای عاطفی چون خنده، شوک و ناراحتی میشود. میتوان با استفاده از گوریلا مارکتینگ یا در واقع همان بازاریابی پارتیزانی، کاملاً به نفع یک کسب و کار استفاده کرد وبه ارتقاء یک برند خاص کمک شایانی نمود. آژانسهای تبلیغاتی از طریق ایدههای خلاق و غیره منتظره که بهطور شگرفی یک محصول خاص را به زندگی روزمره مردم مرتبط میکند، عکس العملهایی چون گریستن، خندیدن، تعجب کردن و … را در مخاطب ایجاد و از این واکنشهای طبیعی به نفع یک برند خاص استفاده می کنند. تبلیغات پارتیزانی از تنوع بسیار زیادی برخوردار است که در ادامه به بررسی تمام انواع آن میپردازیم.
عقیده رایج درباره تبلیغات پارتیزانی
یک عقیده بسیار رایج و مرسوم در رابطه با تبلیغات پارتیزانی آن است که این نوع از تبلیغات تنها مختص کسب و کارهای کوچک و نوپا که به لحاظ مالی بودجه کمی در اختیار دارند، میباشد. اما این یک تفکر غلط بوده و چه بسیار کسب و کارهای بزرگ و شناخته شدهایی که به سراغ بازاریابی چریکی رفته و موفق هم بودهاند. از جمله این برندهای مطرح میتوان به کوکا کولا اشاره کرد. برند کوکا کولا در سال 2010 برای اولین بار تبلیغات چریکی را بکار گرفت و با قراردادن یک ماشین وندینگ در یک دانشگاه که جز دادن نوشیدنی سرد، کارهای جذاب دیگری از قبیل دادن پیتزا، ساندویچ، تعداد زیادی نوشیدنی، نوشیدنی همراه با لیوان یخ، عینک فانتزی و … هم انجام میداد، دانشجوها رو شگفتزده و فضای شادی را برای آنها فراهم کرد. به همین دلیل نام این کمپین یا تبلیغ چریکی “ماشین شادی” گذاشته شده است.
انواع بازاریابی پارتیزانی
بازاریابی پارتیزانی محیطی (Ambient marketing)
بازاریابی پارتیزانی محیطی نوعی از تبلیغات چریکی بوده و برای کسب و کارهایی که در مرحله آگاهی برند به سر می بردند بسیار مناسب است. از طریق بازاریابی محیطی میتوان یک برند خاص را بدون آنکه بهطور ویژه و مستقیم به تبلیغ محصول پرداخته شود، معرفی کرد.
بازاریابی پارتیزانی مردمی (Grassroots marketing)
همانطور که از عنوان آن پیداست، این نوع از بازاریابی پارتیزانی کاملاً مبتنی بر مردم است. در واقع باید حس محبوبیت و علاقمندی نسبت به یک برند، از طریق کمپینهای مردمی منتقل شود. برخی از کمپینهای مردمی یا بازاریابی پارتیزانی مردمی، دارای ویژگیهای بازاریابی حضوری و یا بازاریابی ویروسی میباشند. در واقع بازاریابی مردمی موفق، مبتنی بر ایجاد و شکل گیری روابط با مخاطبین است که تنها بر ارتباط شخصی تأکید دارد، نه انتشار پیام و امید به آنکه مشتریان بالقوه حتماً آن را ببینند.
بازاریابی پارتیزانی ویروسی (viral marketing)
یکی از پرکاربردترین و قابل توجهترین شیوههای بازاریابی پارتیزانی، بازاریابی ویروسی است. بازاریابی ویروسی قابلیت آنکه برنامهریزی یا پیشبینی شود را ندارد. یک تبلیغ ویروسی موفق از شبکههای ارتباطی موجود بدون نیاز به منابع زیاد دیگری استفاده میکند و تقریباً میتوان گفت غیرقابل توقف است و تا مدتهای دور نیز میتواند بین مردم دست به دست شود. (شما به دو نفر از دوستان خود میگویید، آن دو به چند نفر دیگر و به همین صورت پیام بین مردم منتقل میشود).
بازاریابی پارتیزانی حضوری (Presence marketing)
بطورکلی احتمال به فراموشی سپردن برندهایی که حضور مداوم در بین مخاطبین دارند و همواره در معرض چشم آنها هستند بسیارکم میباشد. یکی از مزیتهای بازاریابی پارتیزانی حضوری زنده نگه داشتن نام یک برند و یا کمک به یک کسبوکارجدید برای ورود به بازار میباشد. از جمله مثالهای بازاریابی محیطی میتوان به قرار دادن محصولات در فیلمها و نمایشهای تلویزیونی، تبادل نظر در جشنوارهها و بازارهای محلی، به روز رسانی به طور منظم توییتر یا هر فعالیت دیگری که باعث شود نام محصول به طور روزانه و مکرر دیده شود و یا تکرا شود، اشاره کرد. کسبوکارهای کوچک و کارآفرینان با بودجههای بازاریابی پایین معتقدند، بازگشت سرمایه بازاریابی حضوری بسیار قابل توجه میباشد.
بازاریابی پارتیزانی پوستری (Wild postings)
این سبک از بازاریابی پارتیزانی قدیمی بوده و تقریباً میتوان گفت از بین رفته است. با این وجود تعداد محدودی از گروهها و محصولات ایندیه (indie) همچنان برای آنکه تصویر ایندیه بودن خود را حفظ کنند به آن مشغول هستند. از جمله تبلیغات پارتیزانی پوستری(وحشی) میتوان به نصب پوسترهای متفاوت و بزرگ بر روی دیوارها به منظور تبلیغ کنسرت یا تئاتر و یا طراحیهای بسیار خاص بر روی دیوارهای شهر، اشاره کرد
بازاریابی از طریق بسته دستمال کاغذی (Tissue-pack advertising)
این روش از بازاریابی پارتیزانی بسیار ساده اما هوشمندانه است و اولین بار توسط ژاپنی ها با این عقیده که ”چه کسی دست رد به سینه یک چیز رایگان خواهد زد؟” بکار گرفته شد. در واقع ارائه یک آیتم بهصورت رایگان به مردم، در حالیکه تبلیغات برند شما روی جلد آن باشد، باعث خواهد شد تا آخرین لحظه مصرف، نام برند شما دیده و تکرار شود. بازاریابی از طریق بسته دستمال کاغذی، یک ایده خلاق و گیرا بود که بعده ها با تغییر شکل به پاکت بسته بندی سایر محصولات مانند قوطی کبریت نه فقط دستمال کاغذی، از مرزهای کشور ژاپن خارج و وارد کشورهای دیگر شد. جلب است که بدانید، اکنون در سرتاسر ژاپن بسته های دستمال کاغذی بهطور رایگان به منظور تبلیغات، همواره در اختیار مردم میباشد.
بازاریابی پارتیزانی پنهان (Undercover marketing/ buzz marketing)
یکی از جالبترین و موثرترین گونههای بازاریابی چریکی، بازاریابی پنهان که به بازاریابی دهان به دهان نیز معروف است، میباشد. در واقع بازاریابی پنهان تماماً به معنی فروش یک محصول/خدمات به شخصی بدون آنکه خود فرد متوجه شود که تا چند لحظه قبل از ترغیب شدن به خرید، شاهد پیچ فروشی بوده است، میباشد. بازاریابی پنهان تقریباً مشابه بازاریابی محتوایی است. یک مثال مناسب از این نوع بازاریابی چریکی، تبلیغ جاروبرقی برند لوازم خانگی Miele میباشد.
بازاریابی Astroturfing
این نوع از بازاریابی پارتیزانی مشابه بازاریابی ویروسی بوده با این تفاوت که در نشر تبلیغ، مردم دخیل نمیباشند و مجموعهایی از بلاگها و شبکههای اجتماعی وابسته به صاحب برند، بهطور غیرمستقیم به نشر و وایرال کردن آن میپردازند.
بازاریابی پارتیزانی جایگزین (Alternative Marketing)
بازاریابی پارتیزانی جایگزین، وقتی رخ میدهد که با ایجاد یک اتفاق غیر منتظره برای کسب و کار خود باعث شویم تا سر صدا به پا شود و در نتیجه منجر به فروش بیشتر یا دیده شدن شویم. باید توجه داشت که در این نوع از بازاریابی پارتیزانی، اگر مردم متوجه شوند که خود سازمان بهطور مستقیم در این کمپین دخیل بود، کمپین تبلیغاتی جایگزین تبدیل به یک فاجعه خواهد شد. از جمله نمونه های بازاریابی پارتیزانی جایگزین میتوان به هک شدن برند Paris Hilton’s Sidekick و در نتیجه، افزایش فروش چشمگیر آن اشاره کرد.
بازاریابی پارتیزانی تجربهایی (experiential advertising)
در این نوع از بازاریابی، فرصتی را برای مخاطبین فراهم می کنیم که حس استفاده از محصول را درک کنند. تقریباً میتوان گفت، این نوع از بازاریابی پارتیزانی در تمامی شرکت ها قابل قبول بوده. از جمله نمونههای بازاریابی پارتیزانی تجربهایی میتوان به برند IKEA اشاره کرد که با قرار دادن مبلهای خود در ایستگاههای اتوبوس هم به مخاطبین فرصت تجربه کردن محصولات خود را داد و هم باعث وایرال شدن این تبلیغ شد.
انواع بازاریابی چریکی
بازاریابی چریکی دارای 4 نوع اصلی، شامل بازاریابی چریکی خارجی، درونی، در مقر و تجربی است که در ادامه بیشتر آنها را مورد بررسی قرار میدهیم.
گوریلا مارکتینگ خارجی (OUTDOOR)
به این معناست که تغییراتی را در محیط شهر ایجاد کنیم. مثلا بهکارگیری روشهای متفاوت تبلیغات در سطح شهر، خیابانها، دیوارها، پیادهروها، نیمکتها، پلها، چمنها، ایستگاههای اتوبوس، یا حتی در سواحل و…
گوریلا مارکتینگ درونی (INDOOR)
مانند بازاریابی چریکی خارجی است منتها با این تفاوت که بازاریابی درونی همانطور که از اسمش آن مشخص است، در مکانهای داخلی مانند متروها، فروشگاهها، فرودگاهها، سوپرمارکتها، هتلها، دانشگاهها، ادارات، ساختمانها و… انجام میگیرد.
گوریلا مارکتینگ در مقر رویداد (EVENT AMBUSH)
این نوع بازاریابی، شامل تبلیغاتی میشود که این روزها در حاشیه ورزشگاهها و سالهای ورزشی هنگام برگزاری مسابقه و یا در کنسرتها مشاهده میکنیم. همچنین تاکنون پشت پیراهن بازیکنان، نمونههای زیادی از این مدل بازاریابی را دیدهاید. پیراهن آنها برندی را تبلیغ و ترویج میکند؛ برندی که به طور رسمی اسپانسر بازی نیست. اجرای کمپین نیز در این روش، معمولا بدون اجازه اسپانسر انجام میشود.
گوریلا مارکتینگ تجربی (EXPERIENTIAL)
نوعی از بازایابی چریکی است که در آن، مخاطبان با برند تعامل برقرار میکنند و عکس العمل نشان میدهند. مردم از نزدیک آن را تجربه کنند، در کمپین آن شرکت میکنند و به عبارتی مجری آن میشوند و آن را به سرانجام میرسانند.
مزایای بازاریابی چریکی
احتمالا تا اینجای مقاله، شیوهی انجام بازاریابی چریکی برای شما جذاب بود و این خود مهمترین مزیت این نوع از بازاریابی محسوب میشود، چراکه میتواند نام برند شما را برای همیشه در ذهن مخاطب حک کند، اما در ادامه با برخی از مزایای بازاریابی پارتیزانی بیشتر آشنا میشویم:
عالی برای بودجه کم!
نکته کلیدی در بازاریابی چریکی، استفاده از روشهای تبلیغاتی غیر متعارف برای درگیر کردن مصرفکنندگان به روشهای جدید و مهیج است. بسیاری از تجربیات تعاملی است و میتواند در مکانهای غیر منتظره رخ دهد؛ و روشی مقرون به صرفه برای ایجاد آگاهی از برند فراهم میکند. برخی از این نمونههای کلاسیک را بررسی کنید.
ویروسی شدن!
ما در دنیایی زندگی میکنیم که توسط تکنولوژی شکل گرفته است؛ با گوشیهای هوشمند، رسانههای اجتماعی و فرهنگ «سلفی». به این معنی که فعالیتهای روزمره افراد به صورت آنلاین ثبت میشود. شرکتهای بازاریابی چریکی میتوانند با استفاده از این روند، کمپینهای جذابی را ایجاد کنند که ویروسی میشود و به سرعت میلیونها بازدید جمع میکند. بازاریابی چریکی، یک نوع بازاریابی ویروسی (Viral Marketing) است.
ایجاد مشارکت!
بازاریابی چریکی برای تأثیرگذاری کامل به حالات و موقعیتهای روزمره متکی است. به این ترتیب، شما اغلب با مشاغل محلی، سازمان ها و موسسات خیریه همکاری خواهید کرد تا یک کمپین تولید کنید؛ خواه یک کمپین کوچک مانند کمپین قهوه یا کمپینی بزرگ مانند دانشگاه یا هتل باشد. این بدان معناست که شما میتوانید مشارکت داشته باشید و مخاطبان ایده آل خود را با سهولت بیشتری مورد هدف قرار دهید.
بینظیر و به یاد ماندنی!
یک کمپین موفق بازاریابی چریکی، میتواند برای تجربه به یادماندنیتر، با استفاده از تکنیکهای تبلیغاتی تجربی، احساسات شدیدی را در مصرفکنندگان ایجاد کند. حتی ممکن است برخی از تبلیغات، مردم را شوکه کند یا بترساند؛ البته به طور موقت؛ تا تأثیر مطلوبی داشته باشد، بازاریابی چریکی ۴ هدف اصلی دارد که عبارتند از:
- سورپرایزکردن مخاطب
- ایجاد تأثیری به یادماندنی و ماندگار
- ایجاد همهمه و هیاهوی فراوان بین مردم
در نهایت تمام این موارد در کنار هم، کمک میکنند تا یک سازمان بتوانید با صرف هزینهای اندک، نام برند خود را میان افراد زیادی پخش کرده و بدین ترتیب علاوهبر اینکه یک شیوهی جذاب مارکتینگ را برگزیده، در هزینههای بازاریابی خود نیز صرفهجویی خواهد کرد، در ادامه برخی از تفاوتهای این نوع بازاریابی را با شیوهی سنتی آن بررسی میکنیم.
تفاوتهای بازاریابی چریکی با سنتی چیست؟
اساس بازاریابی چریکی بر مبنای علم روانشناسی، رفتار انسان، اصولها، یقینها و اطمینانهای فرد است. اما بازاریابی سنتی بر مبنای تجربه، قضاوت و حدس و گمان انجام میپذیرد، همچنین بررسی کیفیت کسب و کار در بازاریابی سنتی، بر اساس میزان فروش، و در بازاریابی چریکی، بر اساس میزان سود اندازهگیری میشود.
بازاریابی سنتی به ارتقای کسب و کار شما کمک میکند اما بازاریابی چریکی، افزایش سود در کسب و کار را بهبود میبخشد، از سوی دیگر هدف بازاریابی سنتی، جذب مشتریان جدید است؛ اما بازاریابی چریکی تلاش بر معامله و تراکنش بیشتر با مشتریان موجود و کسب بزرگترین معاملات دارد.
در بازاریابی چریکی، چیزی که باید در ابتدا سرمایهگذاری کنید، زمان، انرژی و خلاقیت است؛ اما در بازاریابی سنتی، در ابتدا باید پول و بودجه موردنظر سرمایهگذاری شود، در حالی بازاریابی سنتی به شدت رقابتی است و به دنبال روشهایی برای از بین بردن رقبا است، اما در بازاریابی چریکی اصل بر این است که رقبا نادیده گرفته شوند و بهجای آن بیشتر بر روی همکاری و مشارکت با دیگر شرکتها و حمایت یکدیگر تمرکز شود.
بازاریابی سنتی ابزاری برای کسب و کارهای بزرگ و شرکتهای عظیم و بودجههای کلان آنهاست. بازاریابی چریکی برای کسب و کارهای کوچک است و در ابتدا در شرکتهای کوچک آمریکایی استفاده شد؛ اما به تدریج کسب و کارهای بزرگ نیز به فواید این نوع بازاریابی پی برده و آن را مورد استفاده قرار دادند.
بازاریابی چریکی متکی به تکنولوژی است و از طریق تکنولوژی انجام میپذیرد؛ اما بازاریابی سنتی کمتر از تکنولوژی استفاده میکند. زیرا در گذشته، تکنولوژی بسیار پیچیده، گران و محدود بود و دسترسی به آن نیز کمتر بود.
الان وقتشه!
جهت مشاوره و ساخت طراحی سایت حرفه ای و بهینه سازی سایت و تولید محتوا تماس بگیر
نویسنده
مدیر سایت
حمیده عابدی کارشناس کامپیوتر رشته نرم افزار هستم و مشغول کار در در زمینه طراحی سایت با وردپرس و آشنا به سئو و بهینه سازی سایت، تولید محتوا، برنامه نویسی HTML, CSS هستم.